Streef er niet naar om de beste te zijn, streef ernaar de enige te zijn. —Kevin Kelly1Mijn vertaling van: “Don’t aim to be the best, aim to be the only.” Origineel is te vinden in Excellent Advice for Living van Kevin Kelly.
Wanneer het over mannelijkheid gaat kun je al snel het gevoel krijgen dat je een zekere standaard moet zien te bereiken om aan het mannelijke ideaal te voldoen: dat je bepaalde dingen moet doen en moet kunnen, alvorens je jezelf een echte man kunt noemen.
Hoewel hier zeker een kern van waarheid in zit en we allemaal levensgebieden hebben die onze aandacht verdienen, kan het idee dat je aan een bepaalde maatstaf moet voldoen een enorme druk op je schouders leggen. Vooral wanneer je jezelf met andere mannen begint te vergelijken en tot de conclusie komt dat je niet goed genoeg bent. Dat je meer zou moeten doen of moeten kunnen: dat je rijker, sterker, stoerder, slimmer, aantrekkelijker zou moeten zijn om aan het mannelijke ideaal te voldoen.
De media en marketingafdelingen van bedrijven spelen hier een grote rol in. Met hun reclames, advertenties en tv-programma’s presenteren zij ons de man in optima forma. De man die alles kan. Die het gemaakt heeft. Die de maatschappelijke ladder beklommen heeft en nu triomfantelijk aan de top staat. Die promotie na promotie maakt en veel geld verdiend, een snelle auto rijdt, de nieuwste gadgets bezit en de vrouwen aan zijn lippen heeft hangen.
Dit mannenbeeld zien we ook op social media terugkomen—een medium waar superlatieven aan de orde van de dag zijn: daar zie je vooral de allerleukste, de allerslimste, de allerrijkste, de meest aantrekkelijke en meest succesvolle mannen die er op deze aarde rondlopen.
Dat zijn de mannen die onze billboards versieren, op onze schermen verschijnen en onze tijdlijnen vullen. De mannen die goed in de markt liggen, netjes gekleed, goed verzorgd, gespierd en fluitend door het leven lijken te gaan. De mannen die het goed doen op hun werk, goed doen bij hun vrienden en goed doen bij de vrouwen.
Deze onrealistische weergave van de man ligt ten grondslag aan veel van de problemen waar wij mannen tegenaan lopen.
Het creëert astronomische verwachtingen die we simpelweg niet waar kunnen maken en legt een torenhoge druk op onze schouders—ook al hebben we dat meestal niet eens in de gaten.
Het betekent dat we nog harder moeten werken. Dat we nog beter ons best moeten doen. Dat we tot het uiterste moeten gaan om onszelf te bewijzen.
Deze voortdurende, haast koortsachtige drang om onszelf te bewijzen gaat ten koste van ons lichamelijke en geestelijke welzijn. Het zorgt niet alleen voor de nodige spanning en stress; het leidt ook tot een niet-aflatende angst om te falen.
Een angst die zomaar werkelijkheid kan worden. Vooral wanneer we geconfronteerd worden met verlies—met een scheiding, relatieproblemen, ontslag, burn-out, werkloosheid, onvruchtbaarheid of een van de vele andere ingrijpende gebeurtenissen die het leven onverwachts op ons pad brengt.
In het ergste geval betekent het dat je een masker opzet en je anders voor gaat doen dan je bent, waardoor je een onecht leven gaat leiden. Waarbij je steeds de confronterende vraag moet wegdrukken: Ben ik wel echt mezelf? Ben ik wel wie ik zijn wil?
De beste versie van jezelf worden klinkt in dit geval al snel alsof je nu niet goed genoeg bent. Alsof er nog iets ontbreekt. Alsof je net dat ene dingetje nog moet fixen om de volmaakte versie van jezelf te worden en eindelijk de echte man te zijn die je hoort te zijn.
En dat kan zomaar leiden tot frustratie, ongenoegen, teleurstelling, onzekerheid of zelfs een gevoel van minderwaardigheid geven. Want ook al weet je diep van binnen dat het simpelweg onmogelijk is om aan alle verwachtingen te voldoen, toch bekruipt je het gevoel dat je niet goed genoeg bent. Dat je tekortschiet. Dat je faalt. Of misschien zelfs wel dat je een mislukking bent.
Onbedoeld kunnen de artikelen op deze website daar ook aan bijdragen. En dat is nou juist niet de reden dat ik deze verhalen met je deel. Daarom moeten we een betere kijk hebben op wat het betekent om de beste versie van jezelf te worden.
Het gaat er namelijk niet om dat je een bepaalde checklist moet afvinken of een zeker mannelijk ideaal moet bereiken, maar om te achterhalen wie je werkelijk bent en waar jouw potentie zit. Want dan kun je écht de beste versie van jezelf worden.
De beste versie van jezelf = de echte versie van jezelf
Stel dat je een eikel van de grond raapt, of een kastanje, of een andere beukennootje. Het is er nog niet aan af te zien, maar in die kleine vrucht ligt alles opgeslagen om uit te groeien tot een stevige boom.
Uiteraard heeft de vrucht ook voldoende aarde, water en zonlicht nodig om dat te bereiken—maar de potentie is er.
Zo is het ook met jou en mij. In ons is alles al aanwezig om de man te worden die we moeten zijn.
Daar is niets van buitenaf voor nodig.
Het is al in ons aanwezig en krijgt langzaam vorm.
We kunnen dit vergelijken met het werk van een beeldhouwer. Verborgen in een blok marmer ziet hij een prachtig figuur opgesloten. Een figuur dat maar op één manier aan de oppervlakte kan worden gebracht: door alles weg te halen wat overbodig is.
Uiteraard gaat dat niet vanzelf. Daarvoor moet gebikt en gebeiteld worden—duizenden keren op de steen geslagen—om het beeld uit het blok te bevrijden. Maar met voldoende inspanning, met voldoene tijd, liefde en aandacht, met voldoende geduld, volharding en doorzettingsvermogen zal het gewenste eindresultaat beetje bij beetje dichterbij komen en zich uiteindelijk onthullen.
Oftewel: het vermogen om uit te groeien tot de man die we bestemd zijn te worden, zit al in ons.
Is dat een makkelijk proces?
Zeker niet!
Als beeldhouwer van je eigen leven moet je veel geduld hebben, uithoudingsvermogen bezitten en soms moeilijke keuzes maken. Het gesteente kan zo hard zijn dat er vele honderden slagen nodig zijn om. Het laat zich niet zomaar in de vorm gieten die jij voor ogen hebt. Het kost tijd en energie. Het vraagt aandacht.
Het betekent dat je soms lief en soms streng voor jezelf moet zijn. Bovendien kan het heel anders uitpakken dan wat je van tevoren had gedacht—zoals bij veel standbeelden het geval is.
Maar ik geloof ook dat dit proces van meer en meer jezelf worden je veel gaat opleveren. Door gebruik te maken van wat ten diepste al in jezelf aanwezig is, te focussen op wie je werkelijk bent, en de verwachtingen van anderen over wie je zou moeten zijn los te laten, zul je meer vrijheid ervaren. Het geeft je de ruimte om authentiek te zijn. Om een vreugderijk, betekenisvol en vervullend leven te leven.
Natuurlijk is dat ook spannend. Natuurlijk kost dat veel werk. Het vereist zelfonderzoek en vraagt om zelfreflectie, zodat je leert te begrijpen en gaat ontdekken wie je werkelijk bent, waar je goed in bent, wat alleen jij kan, wat voor unieks jij te bieden hebt en wat je daarmee wilt gaan doen.
Het betekent dat je soms dingen moet opgeven, oude patronen moet doorbreken of diepgewortelde overtuigingen moet loslaten. Dat je misschien weleens iemand moet teleurstellen omdat je niet degene bent die zij dachten dat je was.
Hoe word je dan precies die beste versie van jezelf? Hoe bereik je je volledige potentieel? En hoe benut je dat vervolgens? Hoe ontdek je waarvoor je gemaakt bent? Wat je roeping is? Wat jij mag betekenen? Dat zijn vragen waar we in andere artikelen dieper op in zullen gaan.
Voor nu is het voldoende om te weten dat de de beste versie van jezelf de echte versie van jezelf is.
Dat je geen maskers hoeft te dragen.
Dat je je niet anders hoeft voor te doen.
Dat je niet het leven van een ander kan of hoeft te leven.
Dat je gewoon jezelf mag zijn: een man met unieke kwaliteiten en eigenschappen, die zijn verleden, zijn ervaring en de geleerde lessen mag meenemen en inzetten om zijn potentie volledig te benutten en vrucht te dragen—door datgene te doen waar je voor gemaakt bent en wat je hebt bij te dragen aan de wereld. Aan je gezin en de gemeenschap. Aan je familie, je vrienden en je collega’s.
Uiteraard kunnen we dat niet alleen. De realiteit is dat we allemaal rolmodellen nodig hebben. Voorbeeldfiguren die een bron van inspiratie voor ons zijn, en ons laten zien wat we zelf nog niet voor mogelijk hadden gehouden.
Mannen die ons helpen in te zien wat bij jou past.
Met dat doel voor ogen zijn de artikelen op deze website geschreven: niet om jezelf te vergelijken met deze mannen, maar om een weerspiegeling van hun in jezelf te zien. Om het licht te schijnen op wat er in je zit en dat te helpen groeien.
Dat bereiken we niet in één keer. Het is een reis. Een proces. Een zoektocht die gepaard gaat met vallen en opstaan.
Tijd werkt daarin in je voordeel. Want door afscheid te nemen van wat niet bij je hoort, word je, zoals Stef Bos zingt, “mooier met de tijd.”
En wie wil dat nou niet!?
Voetnoten
- 1Mijn vertaling van: “Don’t aim to be the best, aim to be the only.” Origineel is te vinden in Excellent Advice for Living van Kevin Kelly.