In 1992 reed de oud-footballspeler Thomas Henderson door zijn geboorteplaats. Na alles wat hij had meegemaakt, wilde hij graag iets teruggeven aan de inwoners van Austin. Terwijl hij daarover mijmerde, passeerde hij zijn oude middelbare school, en wat hij daar zag raakte hem diep. Het rugbyveld waar zijn liefde voor het spel begonnen was, lag er verwaarloosd bij en had in jaren geen onderhoud gezien.
Geschokt reed Henderson verder. De troosteloze aanblik van geel gekleurd gras, dode bomen en scheef geparkeerde auto’s liet hem niet los, en de volgende ochtend besloot hij actie te ondernemen.
Met een donatie van 40.000 dollar werden er materialen gekocht, waarna Henderson vrienden, familie en vrijwilligers vroeg om mee te helpen het asfalt te verwijderen, graszoden neer te leggen, een doel te plaatsen en een scorebord neer te zetten. Zo werd het vervallen terrein weer een plek vol sportplezier voor de jeugd van Austin.[1]
Maar daar stopte Henderson niet. Toen een aantal jaren later de behoefte ontstond om het sportveld te omsluiten met een atletiekbaan, wist hij 300.000 dollar en een grote groep vrijwilligers op de been te brengen, zodat ook hardlopers hun energie kwijt konden.
En toch ontbrak er nog één ding.
Iets waarmee Henderson kon voorkomen dat de plek ooit nog weer verwaarloosd zou raken. Iets wat iedere bezoeker moest helpen herinneren om verantwoordelijkheid te nemen. Iets om het sportpark netjes en schoon te houden. Een doodsimpele instructie: ‘Laat deze plek beter achter dan je hem aantrof.’
Een eenvoudige instructie voor het leven
Ik weet dat ieder mens uniek is, dat we allemaal onze eigen doelen en plannen hebben, onze mogelijkheden, en onze eigen verantwoordelijkheden, maar als je mij vraagt waarom jij en ik hier op aarde zijn en wat ons leven zinvol maakt, dan kan ik alleen maar Hendersons gedachtegoed herhalen.[2]
In de eerste plaats omdat zijn woorden helemaal niet zo uniek zijn. Zo schreef de grondlegger van de scouting, Sir Robert Baden-Powell, vlak voor zijn dood, aan alle padvinders: ‘Probeer deze wereld een beetje beter achter te laten dan je hem aantrof en als het jouw beurt is om te sterven, kun je gelukkig sterven met het gevoel dat je in ieder geval je tijd niet hebt verspild, maar je best hebt gedaan.’[3]
Ook de beroemde 19e-eeuwse essayist Ralph Waldo Emerson deed een vergelijkbare uitspraak: ‘Om de wereld een beetje beter achter te laten, hetzij door een gezond kind, een stukje tuin of een herstelde sociale toestand; te weten dat zelfs maar één leven gemakkelijker ademde omdat je hebt geleefd – dat is geslaagd zijn.’[4]
Zij onthullen meer over de grote missie van de mensheid: om van de wereld van morgen een betere plek te maken dan de wereld van vandaag.
Maar voor je denkt dat dit over driehonderduizend-dollar-dingen gaat, wil ik je even stoppen. Want je plek beter achterlaten dan je hem aantrof, zit hem vooral in het kleine en alledaagse—en doe je al wanneer je:
- Het theezakje van je collega in de prullenbak gooit.
- De nieuwe toiletrol ophangt.
- Het zwerfafval voor je huis mee naar binnen neemt.
- De stoelen netjes aanschuift.
- Een paar boompjes in je tuin zet.
- Het huis verft vlak voordat je het gaat verkopen.
- Je werkplaats netjes achterlaat voor je collega.
- Iemand een compliment geeft.
- De zetel bestuurbaar overdraagt aan de winnaar van de verkiezingen.
…Dat is misschien wel het meest geweldige aan deze instructie: hoe eenvoudig en uitvoerbaar het is. Iets wat iedereen kan doen. Altijd en overal.
Eenvoudig, maar niet vrijblijvend
Aan de andere kant is het beter maken dan je het aantrof, niet geheel vrijblijvend—en het mag ook geen excuus zijn om het minimale te doen. Daarvoor zijn wij mensen namelijk te invloedrijk (Ja, ook jij en ik). In tegenstelling tot vrijwel alle andere schepsels, die zich aanpassen aan hun omgeving, passen wij mensen namelijk voortdurend onze omgeving aan. Dat is een grote verantwoordelijkheid, die we helaas niet altijd even serieus nemen.
Zet het nieuws maar aan je ziet meteen dat we er regelmatig een potje van maken: klimaatverandering, ontbossing, milieuvervuiling, olierampen, consumentisme, verlies aan biodiversiteit—allemaal zaken waar wij een hand in hebben. Net als oorlog, racisme, discriminatie, haatzaaiing, politieke leugens, egoïsme, hebzucht, en nog veel meer ellende waar ik geen zin in heb om die op te sommen.
Daarmee wil ik absoluut niet met het vingertje wijzen.
Ik weet dat het leven rommelig en ingewikkeld is, dat deze problemen veel groter zijn dan onze hooivork aankan, dat jij en ik geen grote zak geld hebben om deze zaken op te lossen.
Maar we zijn ook niet machteloos.
In heel veel gevallen kunnen we namelijk wel degelijk iets doen om de wereld beter te maken dan het was. Op zijn minst door het niet slechter te maken.
Want we zijn het er allemaal over eens dat een natuur zonder zwerfafval beter is dan een bos vol blikjes, flesjes en tassen. Dat een plasticvrije oceaan beter is dan een oceaan waar dieren sterven met plastic in hun maag. Dat een welvarende wereld beter is dan een wereld waar complete volken elk dubbeltje drie keer moeten omdraaien—waar ongelijkheid, racisme, discriminatie, oorlog en verdeeldheid de boventoon voeren. Net zoals we het er allemaal over eens kunnen zijn dat een schoon toilet beter is dan een toiletpot vol remsporen.
Goed, waarom is dat belangrijk?
Omdat we allemaal met elkaar verbonden zijn, zoals de Romeinse keizer Marcus Aurelius concludeerde: ‘wat slecht is voor de bijenkorf, is slecht voor de bij.’
En aangezien alles op enig moment onze handen verlaat, waarna het wordt doorgegeven aan vrienden, familie, kennissen en collega’s. Maar ook aan de generaties daarna. Aan de kinderen en kleinkinderen, die het op hun beurt weer doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen. Moeten we onszelf een kritische vraag stellen: willen we hen met een shitshow achterlaten?
Nee, toch!?
De beter-achterlaten-mindset
Misschien is het daarom wel zaak om de beter-achterlaten-mindset wat hoger op het prioriteitenlijstje en de agenda’s te zetten. Er een gewoonte van maken. De regel en niet de uitzondering. Landelijk, maar vooral ook persoonlijk.
Maakt dat je gelukkig? Volgens Baden-Powell wel. Hij concludeerde: ‘de echte manier om geluk te krijgen, is door geluk aan andere mensen te geven.’[5]
Begin dus vandaag nog met deze plek beter achterlaten dan je hem aantrof.
Bronnen:
[1] Het verhaal van Thomas Henderson en de Austin hardloopbaan
[2] Tweet van Ryan Holiday
[3] Baden Powell’s afscheidsbrief
[4] Quote van Ralph Waldo Emerson
[5] Baden Powell’s afscheidsbrief