Van alle manieren waarop we impact hebben op de aarde en het klimaat is het kopen van spullen misschien wel het meest verborgen. Wanneer we iets aanschaffen zijn we er vaak nauwelijks van bewust wat er voor nodig is om het product in onze handen te krijgen. Dat terwijl er voor de meeste producten grote hoeveelheden land, water, grondstoffen en brandstoffen nodig zijn om het te produceren en te vervoeren.
Dat is opzich ook wel begrijpelijk, want het proces om van een grondstof een kant-en-klaar product te maken vindt grotendeels plaats op een en andere plek en in een andere tijd dan de aankoop. Maar deze verborgen impact – en ons gebrek aan inzicht hierin is een groot probleem. Want meer nog dan vlees eten, autorijden, het huis verwarmen of een vliegreis maken, zijn het de spullen die we kopen die de grootste gevolgen hebben voor onze planeet.
Uiteraard merken we daar zelf relatief weinig van, maar aan de andere kant van de wereld vindt er op industriële schaal bodem-, lucht- en waterverontreiniging plaats. Mineralen en grondstoffen worden met veel chemicaliën en weinig achting voor het milieu uit de grond getrokken, vervuilende fabrieken pompen achteloze hoeveelheden CO2 de lucht in om met fossiele brandstoffen de producten te maken en dumpen vervolgens hun afvalwater in de rivieren waar miljoenen mensen van afhankelijk zijn, om daarna met vervuilende schepen de producten de hele wereld over te verschepen, zodat wij een smartphone, spijkerbroek of Alibaba-miskoop rijker zijn.[1]
Je zou het misschien niet verwachten, maar wij Nederlanders doen hier gezellig aan mee. In het voorjaar van 2020 deed onderzoeksbureau CE delft onderzoek naar de gebieden waar de gemiddelde Nederlander het meeste impact heeft. Wat blijkt? Spullen staan op nummer 1, met direct daarachter de auto – ook een grote vervuiler – op plek 2![2]
Het winnen van grondstoffen, het produceren en vervolgens vervoeren van goederen heeft grote impact. Plasticvervuiling, watervervuiling, landgebruik en ontbossing, uitstoot tijdens de productie en vele andere vormen van vervuiling staan verborgen tegenover het zichtbare aspect van de CO2-uitstoot tijdens gebruik. Het is vervuilend, het is verstikkend en het is vernietigend. Dit is iets wat beter kan, anders kan en minder kan. En daar wil ik (misschien wel samen met jou) mijn best voor doen. En dat kan. Heel eenvoudig, door minder nieuwe dingen te kopen.
Waarom ik geen nieuwe dingen meer wil kopen
Samen met Evelien ben ik al een langere tijd bezig met het leven met minder. In 2019 hebben we ikwilminder.nl opgericht en zijn we op ontdekkingsreis gegaan in het streven naar een duurzamer leven, waarin minder werken, minder stress en minder spullen centraal staan.
Maar ondanks dat we al veel hebben weggedaan, zijn er ook veel nieuwe spullen voor teruggekomen. Hierbij kiezen we wel vaak voor de duurzame en milieubewuste optie, maar het is alsnog best veel (dat weet ik, omdat we al onze aankopen in een Excel-lijst bijhouden).
Wat we graag willen is een positieve(re) bijdrage leveren en minder impact op de wereld hebben. Ook willen we graag een lichter en leger huis voor nu en in de toekomst, omdat we hebben ervaren hoe bevrijdend dat werkt en hoeveel ruimte dat geeft in het dagelijkse leven.
Daarom gaan we een jaar lang niks kopen, en doen we mee aan de koop-niks-nieuws challenge. Dit is een uitgelezen kans om ons consumptiegedrag en levensstijl te veranderen, te leren leven met minder luxe en om het geld dat overblijft te kunnen investeren in dingen van blijvende waarde.
De ‘koop niks nieuws challenge’ spelregels
Tussen 1 september 2022 en 1 september 2023 doe ik samen met Evelien mee aan de koop niks nieuws challenge. Een jaar lang geen nieuwe kleding, boeken, gadgets, elektronica, sportuitrusting en interieurverfraaiingen.
Eten en persoonlijke verzorging sluiten we voorlopig uit van de challenge. Dat doen we omdat we haalbaarheid en gedragsverandering belangrijker vinden dan perfectie.[3]
Verder nemen we beslissingen op basis van het onderstaande raamwerk, waarbij we steeds de volgende vragen paraat houden als er iets nodig is of vervangen moet worden:
- Kunnen we zonder?
- Kunnen we het repareren?
- Kunnen we het lenen/ruilen/huren?
- Kunnen we het tweedehands aanschaffen?
- Kunnen we de meest duurzame variant kiezen?
Zal dit uitdagingen met zich meebrengen? Absoluut! Ik mis in mijn hoofd nu al de Engelse bestseller boeken die tweedehands nauwelijks te vinden zijn, en kleding zoeken zal ook wel niet in de koude kleren gaan zitten. Maar ik geloof dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. Of dat ook echt zo is, moet je me over een paar weken of maanden nog maar eens vragen.
Wil je trouwens weten waar jij het meeste impact kunt maken? Dit kun je zelf berekenen door de test op mijnverborgenimpact.nl te doen.
Voetnoten:
[3] Perfectie is vaak niet meer dan een excuus een om niet in actie te komen en een gigantische valkuil. Geloof mij, ik ben er vaak genoeg in gevallen. Excellentie daarentegen richt zich op het daadwerkelijk en zo goed mogelijk doen. Niet plannen en over-analyseren, maar werkelijk stappen zetten, dus.